پرواز اژدهای زرد بر سر ترامپ
گون آیدین: بررسیها نشان میدهند به جای اینکه چین شبیه آمریکا شود، این ایالات متحده است که سیاستهای چینی اعمال میکند.

گون آیدین،در اوایلفوریه،وقتیدونالد ترامپبر فراز پهنه آبیخلیج مکزیکگفتکهمیخواهدنامش خلیج آمریکاباشد، اعلام کرد که تعرفههاییبر تمام صنایعفولاد و آلومینیوموارداتیوضع خواهد کرد.
دو هفته بعد، اویادداشت ریاستجمهوریصادر نمود که رهنمودهایجدیدیبرایبررسی سرمایهگذاریشرکتهایچینیدر آمریکاو شرکتهای آمریکاییدر چینتعیینمیکرد.
درهفتههایابتداییدولت جدیدآمریکا،ترامپ بر اهمیت بازگرداندن تولیدبه داخل کشور تأکیدکرده و به شرکتها اعلام داشت که برایفرار از تعرفهها، بایدمحصولاتشان را در داخل خاک آمریکاتولیدکنند.
سیاستاقتصادیواشنگتن اینروزهابیشاز هر چیزییادآورسیاستهایپکن در دهه گذشته است. اعمال تعرفه و حمایتگرایی،محدودیتهای سرمایهگذاریو اقدامات دستوریبرایتقویتتولیدداخلیکه ترامپ سعیبر اجرایآن دارد را فارن افرز به سیاستچینی با ویژگیهایآمریکاییتشبیهمیکند.
نشریه «فارن افرز» دراینتحلیلمینویسد:استراتژیآمریکابرایتعامل با چینبر اینفرض بود که اگر چینموفق شود در نظم تجارت جهانیادغام شود، تبدیلبه نسخهیدیگریاز آمریکاخواهد شد؛ اما آنچه امروزه شاهدیماینستکه به جای اینکهچینشبیهآمریکاشود، اینایالاتمتحده است که سیاستهایچینیاعمال میکند.
نویسندهمقاله اشاره میکند،اگر بگوییمواشنگتن نظم جهانیمبتنیبر تجارت آزاد و قوانینلیبرالرا ساخته است، اما اینچیناست که فاز بعدی آن را تعریفکرده: حمایتگرایی،اعطاییارانه،محدودیت سرمایهگذاریخارجیو سیاستصنعتی.
اکنونسرمایهداریدولتیملیگرایچینبر نظم اقتصادی بینالمللیغالب است و واشنگتن با قوانیندنیایپکن پیش میرود. در دهه۱۹۹۰و اول۲۰۰۰، همه نشانهها حاکیاز آن بود که چینبه سویآزادسازیاقتصادیپیش خواهد رفت.
این روند که از اواخر دهه۱۹۷۰با رهبریدنگ شیائوپینگآغاز شده بود، چینرا به رویسرمایهگذاریخارجیبازکرد.
رئیسجمهورجیانگزمینو نخستوزیرژو رانگجی،چینرا در مسیریشگفتانگیز،هرچند دردناک، از اصلاحات اقتصادینگه داشتند.
بسیاریدر غرب حتیفکر میکردنداین آزادسازیاقتصادیبه آزادسازیسیاسیچینمنجرخواهد شد و جامعهایسرمایهداربا گذشت زمان دموکراتیکترخواهد شد؛ اما اینفرض اشتباه از آب درآمد.
هوجینتائورئیسجمهورشد و سپس شیجینپینگآمد. در ابتدا هو بود که چینرا به سمت مداخله بیشتردولت در اقتصاد برد و بایارانههایکلان، «غولهایملی»را در بخشهایاستراتژیکساخت.
چینبه کارگاه تولیدجهان تبدیلشد و در دهه اول اینقرن از غولهایتولیدیمثل ژاپن و آلمان پیشیگرفت. واشنگتن که نتوانست پکن را به تغییرسیاستهایاقتصادیغارتگرانهاش متقاعد کندیابلوک تجاری جایگزینیبرایمقابله با چینپیشببرد، تنهایکگزینه پیشرویخود میدید:« آمریکابایدشبیهتربه چینمیشد.»
پساز دههها سرزنش چینبه جهت تعرفههایبالا و محدودیتهایصادراتی،حال ایالاتمتحده مشابه همان موانع را وضع کرده است.
کمتر از دو ماه پس از شروع دوره دوم ترامپ، سختگیرانهتراز دولت اول خود و دولت بایدن،اکنون او تعرفهای۲۰درصدیبر همه واردات آمریکااز چینوضع کرده است.
به همینترتیب،آمریکارویکردشرا از مخالفت با موانع سرمایهگذاریدوجانبه به محدودیتشدیدسرمایهگذاریچین در آمریکاو سرمایهگذاریآمریکادر بخشهایحساس چین تغییرداده است.
قبل از او نیزآمریکادر دولت بایدنکاملاً به سیاستصنعتیرویآورد و دستکم۱.۶تریلیوندلار برای قانون سرمایهگذاریزیرساختهاو مشاغل۲۰۲۱، اعمال محدودیتشدیدبر پردازندهها و فناوریآنان و قانون کاهش تورم۲۰۲۲هزینهکرد.
فارنافرز میگویدآمریکابا قوانیندنیایچینپیش میرود،حال چه بتواند در زمینبازیچینبا آن رقابت کندیانه،یکحقیقتاساسیرا بایدپذیرفت: آمریکااکنون عمدتاً بر اساس استانداردهایپکن عمل میکند.
ایالاتمتحده در حال تبدیلشدن به سرمایهداریدولتیملیگرابا مدلیاقتصادی جدیدشده است که با حمایتگرایی،محدودیتسرمایهگذاری خارجی،یارانهها و سیاستصنعتیمشخص میشود.
در جنگ بر سر اینکهچه کسیقوانینراه را تعیینکند، نبرد فعلا تمام شده است و چینبرنده آن است.
منبع: دنیای اقتصاد