توسعه کشاورزی مدرن اولویت مهم استان آذربایجان شرقی

به گزارش گون آیدین،استان آذربایجان شرقی با شرایط آب و هوایی متنوع و خاک حاصل‌خیز، موقعیت جغرافیایی مناسبی برای کشاورزی دارد. این استان به دلیل منابع طبیعی وسیع و تنوع خاک، یکی از مراکز عمده کشاورزی کشور محسوب می‌شود. محصولات مختلف باغی، زراعی، سبزیجات، صیفی‌جات و حبوبات در این استان به عمل می‌آید که علاوه بر تأمین نیاز داخلی، به خارج از منطقه و کشور نیز صادر می‌شوند. با توجه به پتانسیل‌های موجود در استان، جهت توسعه بخش کشاورزی و بهره‌مندی از ثمره‌ی آن، اقدامات و الزامات گوناگونی مورد نیاز است. در این یادداشت ابتدا به نقش توسعه کشاورزی خواهیم پرداخت، سپس به بیان مشکلات و راه‌حل‌های موجود اشاره خواهیم کرد. توسعه کشاورزی نقشی حیاتی در جهان امروز ایفا می‌کند و نه تنها بر امنیت غذایی، بلکه بر رشد اقتصادی، پایداری زیست محیطی و برابری اجتماعی نیز تأثیر می‌گذارد. امنیت غذایی یکی از کلیدی‌ترین نیازهای بشریت است. با افزایش جمعیت جهان، توسعه کشاورزی برای تولید غذای کافی برای پاسخگویی به تقاضا ضروری است. همچنین بهبود کیفیت و در دسترس بودن غذا، توسعه انواع محصولات جدید، بهبود پرورش دام، و ترویج شیوه‌های کشاورزی پایدار می‌تواند کیفیت و در دسترس بودن غذا را افزایش دهد. توسعه کشاورزی خود را در شاخص‌های اقتصادی نشان می‌دهد و می‌تواند عاملی برای رشد اقتصادی آن منطقه باشد. کشاورزی یک کارفرمای مهم به ویژه در کشورهای در حال توسعه است. توسعه کشاورزی مدرن در استان آذربایجان شرقی می‌تواند در صنعت کشاورزی و صنایع مرتبط شغل ایجاد کند. همچنین با افزایش بهره‌وری کشاورزی، می‌تواند معیشت روستایی استان را بهبود بخشد و فقر را کاهش دهد. همچنین صادرات محصولات کشاورزی می‌‌تواند درآمد ارزی برای اقتصاد استان ایجاد نماید. بررسی روند توسعه اقتصادی در نقاط مختلف جهان در طول زمان حاکی از آن است که کشورهای توسعه یافته، با تکیه بر مزیت‌های نسبی توانسته‎اند از ظرفیت‎های داخلی اقتصادی و نیز فرصت‎های موجود در عرصه بین‎المللی به بهترین شکل استفاده کرده و مسیر رشد، توسعه، افزایش درآمد سرانه و بهبود سایر شاخص‎های توسعه‎یافتگی را به طور همزمان دنبال کنند. عمده کشورهای توسعه یافته دنیای امروز، کشاورزی را به عنوان بخش زیربنایی توسعه اقتصادی خود انتخاب کرده و با استفاده از ظرفیت‎های فراوان این بخش توانسته‎اند علاوه بر تامین نهاده‎های مناسب برای رشد سایر بخش‌ها، به توسعه سایر بخش‎ها نیز دست یابند. بخش کشاورزی در روند رشد و توسعه اقتصادی کشورهای مختلف نقش‎های متعددی بر عهده دارد که از جمله مهم‎ترین آن‎ها می‎توان تامین مواد خام و اولیه مورد نیاز صنایع بالادستی، تامین نهاده‎هایی مانند نیروی کار، مصرف تولیدات سایر بخش‏های صنعتی از قبیل کودها و سموم شیمیایی و ماشین‌آلات کشاورزی، ارزآوری برای کشور و تامین مالی سایر بخش‎های زیربنایی را یاد کرد. شرایط آب و هوایی، ویژگی‌های خاك و موقعیت جغرافیایی منطقه، استان را به منطقه‌ای مناسب و مستعد برای كشاورزی تبدیل كرده است. در این سرزمین زیبا، محصولات مختلف باغی، زراعی، سبزی و صیفی و حبوبات به دست می‌آید كه ضمن تأمین مصرف داخلی به خارج از منطقه و كشور هم صادر می‌شود. این استان با وجود خاك متنوع و حاصل خیز، منابع طبیعی وسیع در زمینه فعالیت‌های بخش كشاورزی یكی از مراكز عمده كشاورزی كشور به حساب می‌آید. موقعیت مكانی و ویژگی‌های ژئومورفولوژیكی آن، امكان ایجاد یك قطب قوی در زمینه كشاورزی، منابع طبیعی و دام را فراهم آورده است. از طرفی جلگه‌های حاصل‌خیز در استان تنوع آب و هوایی، حوضه‌های دریاچه ارومیه، رود بزرگ ارس، قزل اوزن و ... سبب پیدایش مراكز تجمع فعالیت‌های متعدد كشاورزی شده كه امكان پرورش و كشت محصولات مختلف كشاورزی در آن فراهم است. گون آیدین، مشکلات کشاورزی استان: توسعه کشاورزی استان در گرو شناسایی مشکلات، و ارائه راه‌حل‌های کاربردی برای عبور از موانع توسعه است. در حوزه تامین اعتبارات، اعتبارات دولتی و تسهیلات بانکی مورد نیاز بخش کشاورزی به صورت ناکافی، تامین و تخصیص می‌یابد و کمک‌های فنی و اعتباری مورد نیاز به ویژه از طریق اعتبارات توان منطقه‌ای نیز به درستی انجام نمی‌گیرد. بحران دریاچه ارومیه، تغییرات اقلیمی و تاثیرات گسترده آن بر بخش کشاورزی و خشکسالی‌های سالیان اخیر از معضلات دیگر بخش کشاورزی در استان است. روند برق‌دار کردن چاه‌های کشاورزی و نصب کنتورهای هوشمند جهت مدیریت عرضه آب کشاورزی به کندی انجام می‌گیرد و سیستم توزیع محصولات کشاورزی به روش سنتی نیز ناکارآمد بوده و متاسفانه نبود سامانه‌ها و پایانه‌های صادرات محصولات کشاورزی نیز مشکلی دیگر بر چالش‌های این بخش افزوده است. فعالیت‌های آبی جهادکشاورزی به فعالیت‌های وزارت نیرو وابستگی شدیدی داشته و توزیع اعتبارات در زیربخش آبخیزداری استان نیز بسیار اندک و ناکافی است. همچنین عدم جبران به موقع خسارت حوادث غیرمترقبه از طریق سیستم بیمه محصولات کشاورزی از دیگر مشکلات این بخش در استان می‌باشد. نیازمندی‌ها برا مدرنیزاسیون و توسعه بخش کشاورزی: بررسی موضوعاتی همچون موانع و چالش‌های موجود در اجرای طرح‌های کلان و اقتصادی با در نظر گرفتن تمامی جوانب، چالش‌‌های پیش رو و راهکارهای تجاری‌سازی اقتصادی کشاورزی از طریق توسعه کشاورزی قراردادی و راهکارهای موجود برای تبدیل کشاورزی از تولید محوری به تجارت از اهم مسائل برای توسعه کشاورزی استان است. تولیدات کشاورزی، باید دو مزیت شامل کیفیت و قیمت رقابتی را توامان داشته باشند و این مزیت‌ها در بستر فضای کسب و کار مناسب، بالا بودن سطح تکنولوژی در تولید و رفع محدودیت‌ها، امکان رقابتی نمودن محصولات را در بازارهای جهانی فراهم خواهد نمود. فضای رقابتی و شفاف در اقتصاد مسیر خصوصی‌سازی، مقررات‌زدایی و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی را در بازارهای جذاب فراهم و بخش خصوصی واقعی با استفاده از روش‌های مدرن بازاریابی امکان لازم جهت گرفتن سهم خود در بازارهای جهانی را دارا خواهد بود.