ناترازی نظام بانکی و پولی و نقش بانک‌های استان آذربایجان‌شرقی در کاهش فشار تورمی
گون آیدین: در سال‌های اخیر، ناترازی نظام بانکی یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور به شمار می‌رود. استان آذربایجان‌شرقی نیز از این قاعده مستثنی نیست و با مشکلات اقتصادی همراه است که فشارهای تورمی را بر دوش مردم می‌گذارد.
متن: بر اساس آمارهای بانک مرکزی و سایر مراجع اقتصادی، در سال 1402، نرخ تورم در استان آذربایجان‌شرقی به حدود 40 درصد رسید. این نرخ تورم نه تنها مردم را تحت فشار قرار داده بلکه بر روی قدرت خرید آنها تأثیرات منفی گذاشته است. جوانان، کارگران و خانواده‌ها به شدت احساس نگرانی از آینده پول و سرمایه خود دارند. در چنین فضایی، نقش بانک‌ها در اعطای تسهیلات و فراهم کردن شرایط مساعد اقتصادی بسیار حائز اهمیت است، لاکن سهم استان آذربایجان شرقی از تسهیلات بانکی در حد و اندازه‌های عقبه تاریخی و پتانسیل‌های اقتصادی این استان نیست.
آذربایجان شرقی در اکثر شاخص های توسعه در رده های پایین تر از متوسط کشوری و دو رقمی در بین استان‌ها قرار گرفته است. همچنین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد که استان اذربایجان شرقی در رتبه ۲۶ از 31 استان در حوزه سرمایه گذاری قرار گرفته است.
با توجه به گزارش‌های مختلف، نرخ بالای ناترازی نظام بانکی، به ویژه در استان‌ها، به طور مستقیم بر روی اعطای تسهیلات تأثیر منفی می‌گذارد. در استان آذربایجان‌شرقی، نسبت تسهیلات به سپرده‌ها به حدود 80 درصد رسیده است، که بیانگر فشار بالای بانک‌ها برای جذب سپرده و ارائه تسهیلات است. این ناترازی، توانایی بانک‌ها را در کاهش تورم و حمایت از اقتصاد محلی تحت تأثیر قرار می‌دهد. یکی از عواملی که می‌تواند به کاهش فشار تورمی کمک کند، افزایش تسهیلات کم‌بهره به کسب و کارهای کوچک و متوسط در استان آذربایجان‌شرقی است.
طبق آمار، در سال گذشته، تسهیلات اعطائی به کسب و کارهای کوچک در این استان تنها 20 درصد از کل تسهیلات بانکی را تشکیل می‌دهد. این در حالی است که رشد و رونق این کسب و کارها می‌تواند به افزایش اشتغال و کاهش بیکاری کمک کند و در نهایت فشار تورمی را کاهش دهد.
علاوه بر این، بانک‌های استان آذربایجان‌شرقی می‌توانند با ارائه طرح‌های حمایتی و تشویقی برای حفظ نقدینگی و جلوگیری از ورشکستگی واحدهای تولیدی فعال، به چرخه اقتصاد محلی کمک کنند. داده‌ها نشان می‌دهند که در سال گذشته، سهم بانک‌ها از تأمین مالی پروژه‌های تولیدی در استان تنها 15 درصد بوده‌است. در نهایت، نقش بانک‌های استان آذربایجان شرقی در جلوگیری از تشدید ناترازی و کاهش فشار تورمی، نیازمند اتخاذ سیاست‌های مؤثر و نظارت دقیق بر عملکرد آنها است.
به طور کلی، مردم استان آذربایجان‌شرقی انتظار دارند که بانک‌ها با اتخاذ رویکردهای مناسب و ارائه تسهیلات لازم، به بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش فشارهای تورمی کمک کنند.
نویسنده: دکتر علی محمدی‌پور، مدرس و پژوهشگر اقتصاد
