آغاز به کار جشنواره موسیقی عبدالقادر مراغی
گون آیدین: جشنواره استانی موسیقی موسوم به «عبدالقادر مراغی» در زادگاه این هنرمند برجسته تاریخ موسیقی کشورمان، مراغه آغاز به کار کرد.
گون آیدین،روز یکشنبه در حاشیه آیین افتتاح این رویداد فرهنگی گفت: این جشنواره به مدت سه‌روز در سالن عبدالقادر مراغی برگزار می‌شود.
«هادی راستگار»افزود: فراخوان جشنواره در چهار گروه آذربایجانی، ایرانی، کلاسیک و پاپ منتشر شده و مقرر شده بود هر گروه که تعداد شرکت‌کنندگان آن به حد نصاب پنج نرسد، حذف شود.
وی با بیان اینکه گروه‌های پاپ و کلاسیک به دلیل پایین بودن تعداد شرکت‌کنندگان حذف شدند، اضافه کرد: درگروه آذربایجانی ۱۵اثر منتخب تا ظهر فردا، دوشنبه آثار خودشان را اجرا می‌کنند و در نهایت سه گروه برگزیده معرفی می‌شوند.
وی ادامه داد: در نوبت صبح امروز و در نخستین روز از این جشنواره گروه‌های برگزیده آذربایجانی شامل «اغور»، «ابراهمیی»، «خزر»، «سارنج»، «موغام گروهی» و «تانیش»آثار خودشان را اجرا کردند.
«راستگار»تصریح کرد: گروه‌های «یاغیش»، «ارکستر چنگ»، «ائلشن»، «الکا»، «شارکی» و «بوتا» نیز از ساعت ۱۶ امروز، یکشنبه آثار خودشان را اجرا خواهند کرد.
وی با بیان اینکه گروه‌های «اولدوز»، «قاره‌داغ عاشیقلاری» و «تبریز ریتم گروهی» نیز در نوبت صبح فردا، دوشنبه به روی صحنه می‌روند، اضافه کرد: از بعد از ظهر فردا، دوشنبه هم گروه‌های «رودکی»، «بیوک آقای مراغی»،«غمزه»، «سمر» و «ارغوان» در بخش موسیقی ایرانی آثار خودشان را در سالن عبدالقادر مراغی اجرا می‌کنند و در نهایت سه گروه برگزیده معرفی می‌شوند.
به گفته وی تعدادی از آثار این جشنواره برای نخستین بار اجرا می‌شود و تعدادی نیز جزو آثار فاخر بزرگان موسیقی است؛ ضمن اینکه آثار اختصاصی دارای امتیاز است.
دبیر اجرایی جشنواره موسیقی عبدالقادر مراغیاین را هم بیان کرد: در آیین اختتامیه این جشنواره سه‌روزه گروه‌های برتر در بخش‌های موسیقی آذربایجانی و ایرانی معرفی می‌شوند.
عبدالقادر مراغی آخرین موسیقیدان و نوازندهای چیره‌دست و طبق شواهد تاریخی، بانی موسیقی جهان اسلام، نخستین ردیفنویس موسیقی ایران، آخرین نظریهپرداز موسیقی کلاسیک ایرانی و معلم ثالث در دانش موسیقی مشرق زمین پس از فارابی و ابنسینا است.
گفتنی است موسیقی فاخر ایران در قرن هفتم تا نهم هجری و طی دوران فراز و نشیب مغولها بنیان گذاشته شد که صفیالدین ارموی و عبدالقادر مراغی، ۲ نابغه هنرمند، پراستعداد و نامی ایرانی در آن دوران ظهور کردند.
در تبیین شخصیت فرامرزی عبدالقادر مراغی همین بس که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی کشورمان با همکاری بنیاد یونس امره ترکیه، آیین بزرگداشت عبدالقادر مراغی را سال‌ها قبل با حضور جمعی از چهرههای ادبی و فرهنگی ۲ کشور ایران و ترکیه برگزار کرد.
عبدالقادر از مشاهیر ایرانی ثبت شده در یونسکو در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ میلادی و پسر غیبی حافظ مراغی است که طی سال ۷۶۸ هجری شمسی در شهر مراغه از شهرهای قدیمی، مهم و آباد آذربایجان‌شرقی به دنیا آمد.
عبدالقادر مراغی در همان ایام کودکی به مکتب رفت و حافظ قرآن شد و موسیقی را از پدرش که اهل ادب و هنر بود، آموخت و در نوجوانی به چنان توانمندی دست یافت که با استادان زمان خود، از جمله رضوان شاه، موسیقیدان بزرگ، به رقابت پرداخت.
مقاصدالالحان و جامعالالحان مهمترین آثار به یادگار مانده از این موسیقیدان و هنرمند چیره‌دست است که در کتاب جامعالالحان با دقت بسیار به آرا و افکار موسیقی‌دانان بزرگی مانند جوهری و فارابی پرداخته و به لزوم استفاده از حساب هندسه در موسیقی، نقش موسیقی در خدمت به قرآن و علم پزشکی اشاره کرده که این نشان از هنر این موسیقیدان در خدمت به ادیان الهی است.
سلطان احمد جلایر پسر شیخ اولیس، چهارمین فرمانروای سلسله جلایریان در عراق و آذربایجان، پادشاه شعرشناس و موسیقی دوست، عبدالقادر مراغی را مفتخر به القابی مانند سلطان الحفاظ، ذوفنون عصر و فیلسوف جهان کرد و هنرهایش را حفظ کلامالله، حُسن خط و علم موسیقی برشمرد و از مهارت وی در نوازندگی به خصوص عود و تکمیل آلات ذوات‌النّفخ تعریف کرده است.
هنری جرج فارمر ـ موسیقیدان معاصر جهان ـ عبدالقادر مراغی را اعجوبه خوانده و در نهایت از مفاخر تاریخ هنر ایران در نیمه هشتم و نهم هجری و آخرین نظریهپرداز موسیقی کلاسیک ایران یاد میکند که تنها بعد از این موسیقیدان اطلاعات دقیق و قابل اطمینان درباره مطالب موسیقی می‌توان یافت.
شخصیت هنری عبدالقادر ترکیبی از موسیقی، شعر، خط و نقاشی یا نمونهای از تربیتهای قدیم بود به طوری که فارمر میگوید: عبدالقادر در موسیقی پیرویکننده صفیالدین ارموی، استاد بزرگ موسیقی بین سالهای ۶۱۳ تا ۶۹۳ قمری، بوده که در نواختن عود (بربت) چیره‌دست و در ساختن تصنیف استاد بود.
با نگاهی به آثار عبدالقادر می‌توان گفت که وی علوم متداول زمان خود را دارا بود و با آنکه اهل آذربایجان (مراغه) و به ترکی مسلّط بود، کتابهای خود را به زبان فارسی نوشت و از این راه خدمتی بس بزرگ به زبان، ادب و هنر فارسی انجام داد.
عبدالقادر علاوه بر خوشنویسی، نقاشی و نوازندگی عود، شعر نیز میسرود که نمونه اشعار فارسی و ترکی او در مقاصدالألحان و بعضی کتابهای وی آمده که در آنها به «عبدالقادر» تخلص کرده است.
بیشک عبدالقادر مراغی از بزرگترین موسیقی‌دانان و موسیقی‌پژوهان تاریخ هنر ایران محسوب می‌شود؛ به قول دولتشاه سمرقندی، مراغی یکی از چهار هنرمند پایتخت شاهرخ، فرزند و جانشین تیمور لنگ و بزرگترین پادشاه تیموری بوده که در ربع مسکون به روزگار خود نظیر نداشتند.
تسلط عبدالقادر در نوازندگی بربت (عود) مورد تحسین قرار گرفت و آهنگهایش گرچه هنوز به طور کامل به دست نیامده، ولی اندکی از آنها تا حد موجود توسط بعضی از موسیقیدانها اجرا شده است.
بعضی از تصنیفهای خواجه با ذکر ضروب و نقرات در کتاب «نزهةالأرواح من تطریب الأشباح» یعقوب و رساله منظوم و منثور امیرخان محفوظ و ثبت شده است.
تم موسیقی سریال امام علی (ع) نیز بر اساس آثار عبدالقادر ساخته شد و افتخار فرهاد فخرالدینی هم در ساختن این موسیقی مجموعه به گفته خود وی در این است که توانست با وجود تلاشهای ناموفق فروانی که در ایران، ترکیه و اروپا برای استنباط یکی از یافتههای موسیقی عبدالقادر انجام شده بود، عاقبت آن را به طور کامل به اجرا درآورد.
منبع: ایرنا
