«آذربایجان شرقی، سرزمین فرصت‌های بی‌سرانجام؛ چرا سرمایه‌گذار نمی‌ماند؟»
گون آیدین: آذربایجان شرقی با وجود ظرفیت‌های صنعتی، دانشگاهی و مرزی، در جذب و حفظ سرمایه‌گذار ناکام مانده است. فرار سرمایه و نبود اعتماد اقتصادی نشانه‌هایی از چالش‌های عمیق‌تری در فضای کسب‌وکار استان است که باید آسیب‌شناسی شود.
به گزارش گون آیدین،آذربایجان شرقی، استانی با قدمت صنعتی، منابع انسانی تحصیل‌کرده، موقعیت جغرافیایی ممتاز و نزدیکی به مرزهای تجاری، مدت‌هاست که از فرصت‌های بالقوه‌اش در عرصه اقتصادی بهره‌برداری کامل نکرده است. یکی از مهم‌ترین نشانه‌های این ناکارآمدی، فرار سرمایه‌گذاران و کاهش انگیزه برای فعالیت اقتصادی در استان است؛ روندی که نه‌تنها به رکود بازار کار و کاهش تولید منجر شده، بلکه امید به توسعه پایدار را نیز در هاله‌ای از تردید قرار داده است.
اولین چالش اساسی، فضای ناپایدار تصمیم‌گیری اقتصادی و نبود سیاست‌های تشویقی واقعی برای سرمایه‌گذاران است. بسیاری از فعالان اقتصادی از سردرگمی در مواجهه با بروکراسی اداری، فرایندهای طولانی و پیچیده صدور مجوزها، و برخوردهای سلیقه‌ای برخی نهادها گلایه‌مندند. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذار ترجیح می‌دهد به جای پذیرش ریسک بالا در تبریز یا مراغه، به شهرهایی برود که امنیت سرمایه و ثبات مقررات بیشتری دارند.
عامل دوم، ضعف شدید زیرساخت‌های حمایتی و کم‌توجهی به صنایع کوچک و متوسط است. بسیاری از نواحی صنعتی استان نیمه‌فعال یا تعطیل شده‌اند. خدمات بانکی ناکارآمد، نبود تسهیلات ارزان، نبود زنجیره تأمین و لجستیک مناسب و حتی ضعف در بازاریابی صادراتی باعث شده تا مزیت‌های رقابتی استان به تدریج رنگ ببازند.
از سوی دیگر، بی‌اعتمادی بین دولت و بخش خصوصی یکی از بحران‌های مزمن فضای کسب‌وکار استان است.
بسیاری از تصمیم‌ها بدون مشارکت تشکل‌های بخش خصوصی و به‌صورت بالا به پایین گرفته می‌شوند. این در حالی است که اتاق بازرگانی و انجمن‌های تخصصی می‌توانند نقش محوری در سیاست‌گذاری و اولویت‌بندی پروژه‌ها ایفا کنند، اگر صدایشان شنیده شود.
مشکل سوم، عدم توجه به موقعیت ژئو‌اکونومیک استان است. آذربایجان شرقی با دارا بودن مرز مشترک با جمهوری آذربایجان و نزدیکی به ترکیه، می‌تواند به هاب صادراتی شمال غرب ایران تبدیل شود. اما نبود برنامه جامع توسعه تجارت مرزی، غفلت از فرصت‌های بازار اوراسیا و نبود هماهنگی بین دستگاه‌های مرتبط، مانعی جدی در مسیر این هدف است.
فرار سرمایه‌گذار از استان تنها یک علامت است؛ علامتی از اقتصاد استانی که گرفتار بی‌برنامگی، ضعف ساختارها و کم‌توجهی به سرمایه انسانی شده است. راه‌حل این بحران، بازنگری در سیاست‌گذاری اقتصادی استان، تقویت گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، و تلاش برای ایجاد امنیت سرمایه‌گذاری در همه سطوح است.
سرمایه‌گذار فرار نمی‌کند، اگر بستر اعتماد فراهم باشد. آذربایجان شرقی هنوز می‌تواند به یکی از قطب‌های اقتصادی ایران تبدیل شود، به شرطی که مدیرانش، اولویت را از شعار به عمل تغییر دهند.
نویسنده: علیرضا مردی
