آذربایجان شرقی مغفول از زیرساختهای گردشگری
گون آیدین: صنعت گردشگری استان آذربایجان شرقی، در دام چالشها و مشکلاتی گرفتار شده است که همچون خنجری به قلب فرصتهای اقتصادی و فرهنگیاش فرود آمده است.

گون آیدین،استانآذربایجانشرقی، دارای بافت تاریخی ارزشمندی است، اما متأسفانه در زمینه حفاظت و توسعه گردشگری با کمبود امکانات مواجه است. این استان به دلیل میراث معماری خود، از جمله بازار تبریز که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده، میتواند به یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری دنیا تبدیل شود. اما در عمل، بافت تاریخی تبریز در حال تخریب است و بسیاری از بناهای تاریخی این استان به دلیل عدم مرمت مناسب، در معرض خطر هستند.
همچنین استان آذربایجان شرقی بهویژه در بخش گردشگری طبیعی، با بحرانهایی جدی روبهروست. دریاچه ارومیه، که روزگاری یکی از بزرگترین دریاچههای نمک دنیا بود و پتانسیل عظیمی برای جذب گردشگران داشت، امروزه با بحران خشکسالی و کاهش سطح آب مواجه است. این بحران که به بحران زیستمحیطی تبدیل شده، اگرچه توجهات زیادی را به خود جلب کرده، اما همچنان راهحلهای مؤثری برای احیای آن به کار گرفته نشده است. سطح آب دریاچه ارومیه از سال 1970 میلادی تاکنون حدود 80 درصد کاهش یافته است و این امر نه تنها تهدیدی برای اکوسیستم این منطقه است، بلکه گردشگری طبیعی استان را نیز به شدت آسیب زده است.
در زمینه صنایع دستی و میراث فرهنگی استان، یکی از مهمترین ظرفیتها، فرش تبریز و دیگر صنایع دستی این استان هستند که میتوانستند در بازارهای جهانی درخششی چشمگیر داشته باشند. اما به دلیل عدم حمایت کافی از این صنعت، بسیاری از کارگاهها و فروشگاههای صنایع دستی با بحران اقتصادی دستوپنجه نرم میکنند.
تولیدکنندگان فرش تبریز در شرایطی به سر میبرند که تنها بخش کمی از تولیداتشان به بازارهای جهانی راه پیدا میکند و بسیاری از این آثار ارزشمند در بازارهای داخلی نیز با مشکلات فروش روبهرو هستند.
در نهایت، مسئله زیرساختها و خدمات گردشگری یکی از بزرگترین چالشهای استان است. هتلها، رستورانها و دیگر امکانات رفاهی استان بهویژه در مناطق گردشگری کمتر توسعه یافته و متناسب با نیازهای گردشگران خارجی و داخلی نیستند. طبق آمار، تعداد گردشگران خارجی وارد شده به ایران در سال 2023، حدود 5 میلیون نفر بوده است، در حالی که سهم استان آذربایجان شرقی از این آمار بسیار ناچیز است و این معضل بهخاطر ضعف در تبلیغات، نبود تسهیلات مناسب و کمبود همکاریهای بینالمللی است.
اگرچه آذربایجان شرقی ظرفیتهای عظیمی برای جذب گردشگر دارد، اما در حال حاضر، بسیاری از این فرصتها از دست رفتهاند. این استان نیاز به یک نگاه تازه، مدیریت بهینه و برنامهریزیهای دقیق برای بهرهبرداری از تمام پتانسیلهای خود دارد. گردشگری میتواند به یکی از ارکان اصلی اقتصاد آذربایجان شرقی تبدیل شود، اگر فقط مسئولین و مردم بهطور جدیتر و هماهنگتری به این موضوع توجه کنند. برای این کار، باید از تمام ظرفیتها، از بازسازی بافتهای تاریخی گرفته تا توسعه زیرساختهای گردشگری، بهره برد و استان را به یکی از مقاصد گردشگری معتبر کشور و حتی منطقه تبدیل کرد.
نویسنده: علیرضا مردی