روسیه: توپ در زمین اوکراین است/ انتقاد از عملیات گسترده اسرائیل در غزه

گون آیدین،ماریا زاخارووا سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ در نشستی خبری درباره نتایج تماس تلفنی عصر دوشنبه رؤسای جمهوری روسیه و آمریکا درباره حل و فصل مناقشه اوکراین افزود: اکنون همه چیز به (اقدامات) کی‌یف بستگی دارد. وی اظهار داشت: با توجه به اظهارات، گام‌ها و اقدامات متناقضی که از سوی مقام‌های اوکراین شاهد بوده‌ایم، از جمله سخنان قبلی زلنسکی در مورد تمایل به صلح، لحظه مهمی برای تصمیم‌گیری در پیش است. اکنون باید این سخنان با اقدامات واقعی و گام‌های مشخص پشتیبانی شوند. سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه ابراز امیدواری کرد که حکومت اوکراین مغلوب «غریزه» حفظ بقای دولت و حاکمیت شود و این امر آن را مجبور به «اتخاذ موضعی سازنده» کند.

پیش از این، ولادیمیر پوتین رئیس‌ جمهوری روسیه پس از تماس تلفنی عصر دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ با دونالد ترامپ رئیس‌ جمهوری آمریکا به خبرنگاران گفته بود که مکالمه تلفنی او با ترامپ بیش از دو ساعت طول کشیده و سازنده و صریح بوده است. این سومین گفتگوی تلفنی بین رهبران فدراسیون روسیه و ایالات متحده از ابتدای سال ۲۰۲۵ میلادی بود. پوتین افزود: روسیه آماده است تا با اوکراین روی یادداشت تفاهمی در مورد پیمان صلح آینده همکاری کند، که می‌تواند شامل مسائل مربوط به آتش‌بس و اصول حل مناقشه باشد. از سوی دیگر، ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین گفت که از جزئیات «یادداشت تفاهم» روسیه درباره نقشه راه صلح اطلاعی ندارد، اما مایل است پیشنهادهای مسکو در این باره را بررسی کند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، زلنسکی دوشنبه شب پس از تماس تلفنی ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ رؤسای جمهوری روسیه و آمریکا اظهار کرد: هر وقت یادداشت یا پیشنهادهای روس‌ها را دریافت کردیم، می‌توانیم دیدگاه‌های خود را مطابق آن دسته‌بندی کنیم. رئیس جمهوری اوکراین در پاسخ به پرسش خبرنگاران مبنی بر اینکه آیا خواسته روسیه برای عقب‌نشینی از چهار منطقه خرسون، دونتسک، لوهانسک و زاپوریژیا را می‌پذیرد یا خیر، گفت: ما نیروهایمان را از قلمرو خود خارج نمی‌کنیم.

گام‌های بعدی پس از مذاکرات استانبول سخنگویوزارت امور خارجه روسیه در پاسخ به پرسش دیگری، بر اهمیت اجرای توافقات حاصل شده در استانبول بین روسیه و اوکراین تأکید کرد و گفت که با در نظر گرفتن این موضوع، گام‌های مربوطه بیشتر توسعه خواهند یافت. ویدر پاسخ به سوالی در مورد گام‌های بعدی در چارچوب روند مذاکرات گفت: اکنون اجرای آنچه در استانبول توافق شد، یعنی سازماندهی بزرگترین تبادل اسرا در سه سال گذشته بر اساس فرمول هزار نفر در برابر هزار نفر و ارائه رویکردهای کتبی طرفین به روند احتمالی حل و فصل در آینده، مهم است. با در نظر گرفتن این موضوع، گام‌های مربوطه بیشتر توسعه داده خواهد شد.

هیأت اوکراینی در استانبول به زبان روسی نیز صحبت کرد زاخارووا در پاسخ به پرسش دیگری نیز گفت: هیأتاوکراینی در مذاکرات با روسیه در استانبول به زبان روسی صحبت کرد و سخنان آغازین توسط مذاکره‌کنندگان اوکراینی به زبان انگلیسی ارائه شد. وی اظهار داشت: در این مذاکرات، هیأت روسی به زبان روسی صحبت می‌کرد. ترجمه همزمان سخنان این هیأت به چندین زبان - انگلیسی، ترکی و اوکراینی - انجام می‌شد. مشخص نیست که (مترجمان) برای چه کسی به زبان اوکراینی ترجمه می‌کردند، زیرا هیأت اوکراینی به زبان روسی صحبت می‌کردند. وی ادامه داد: هیأت اوکراینی در ابتدای این مذاکرات متنی را به عنوان مقدمه به زبان انگلیسی - و نه به زبان اوکراینی - خواند. سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، سخنان هیأت اوکراینی به زبان‌های انگلیسی و روسی را نشان‌دهنده رویکرد حکومت کی‌یف به فریب مردم خود عنوان کرد و گفت:‌ طرح مواضع اوکراین به زبانی غیر از اوکراینی در حالی است که کی‌یف تلاش دارد که مردم این کشور زبان روسی را فراموش کنند و زبان اوکراینی باید در همه مناطق این کشور رایج باشد. وی تصریح کرد:‌ «همه این جریمه‌ها، همه این آزار و اذیت‌ها، همه این قلدری‌ها در مدارس، مؤسسات، دانشگاه‌ها، همه این تخریب کتاب‌ها و محتوای صوتی و تصویری به زبان روسی. همه اینها برای فریب دادن شهروندان اوکراین است، همانگونه که ولودیمیر زلنسکی به آنها وعده صلح داد تا اگر فقط او در انتخاب برنده شود، صلح برقرار کند.آنها شهروندان اوکراین را فریب دادند وقتی به آنها گفتند که اگر از تعامل با روسیه خودداری کنند، پیوستن به اتحادیه اروپا برای آنها چقدر عالی خواهد بود. » زاخارووا گفت:‌ «حاکمان اوکراین به سادگی مورد سرقت قرار می‌گیرند، آنها همچنین زبان روسی را از بین می‌برند اما در مذاکرات رسمی به زبان روسی صحبت می‌کنند.

۲۶ اردیبهشت‌ ۱۴۰۴، مذاکراتی بین نمایندگان روسیه و اوکراین در استانبول برگزار شد. پس از این دیدار، مسکو و کی‌یف توافق کردند که زندانیان را طبق فرمول «۱۰۰۰ در برابر ۱۰۰۰» مبادله کنند، دیدگاه خود را در مورد آتش‌بس احتمالی آینده ارائه دهند و آن را با جزئیات شرح دهند و روند مذاکرات را ادامه دهند.

تعیین چارچوب زمانی برای مذاکرات مسکو و کی‌یف غیرسازنده است سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در پاسخ به پرسش دیگری درباره سخنان فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا مبنی بر اینکه این هفته نقش تعیین‌کننده‌ای در مذاکرات حل و فصل مناقشه اوکراین خواهد داشت، گفت: تلاش‌ها برای ایجاد نوعی جدول زمانی مصنوعی برای گفت‌وگو، اعمال فشار، صدور نوعی اولتیماتوم، تهدید، باج‌گیری، دامن زدن به تنش‌ها از طریق رسانه‌های تحت کنترل نهادهای غربی یا ایجاد نوعی هیجان ناسالم به طور کلی؛ همگی اقداماتی کاملاً غیرسازنده محسوب می‌شوند. زاخارووا تصریح کرد:‌فون در لاین سه سال پیش چنین چیزی نگفت، چرا که اروپایی‌ها به نتیجه متفاوتی امیدوار بودند. برنامه‌های آنها شامل تحمیل یک شکست استراتژیک، به تصور خودشان، به روسیه و حل نکردن مناقشه اوکراین و دیگر مسائل مرتبط با اتحادیه اروپا بود.

روسیه به اولتیماتوم‌ها پاسخی نمی‌دهد سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در بخش دیگری از نشست خبری خود خطاب به کشورهای عضو اتحادیه اروپا و حکومت کی‌یف یادآوری کرد که روسیه هرگز به اولتیماتوم‌ها پاسخ نمی‌دهد. وی افزود: پس از مذاکرات استانبول، «زلنسکی و دوستان اروپایی‌اش» از افزایش تحریم‌های ضد روسی حمایت کردند و ادعا کردند که روسیه برای عدم رعایت اولتیماتوم درخواست آتش‌بس ۳۰ روزه باید مجازات شود. وی اظهار داشت: هم رهبری و هم مردم روسیه بارها و بارها از طریق اقدامات و کردار خود در این مورد صحبت کرده‌اند که به اولتیماتوم‌ها توجهی ندارند.

این سخنان پس از آن مطرح شد که وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا هفدهمین بسته تحریم‌ها علیه روسیه را تصویب کرد. این تحریم‌ها، شامل ۱۷ شخص حقیقی و ۵۸ شخص حقوقی می‌شود.

بوریس جانسون، بایدن و زلنسکی را هم تحریم کنید زاخارووا در بخش دیگری از سخنان خود به کنگره آمریکا توصیه کرد که بوریس جانسون نخست وزیر سابق انگلیس، را که در مذاکرات اوکراین در سال ۲۰۲۲ اختلال ایجاد کرده بود، تحریم کند. وی گفت:‌« (مارکو) روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در مورد احتمال تشدید سیاست‌های ضد روسی توسط کنگره در صورت عدم دستیابی به پیشرفت در حل و فصل مناقشه اوکراین هشدار داد. اما آیا کنگره می‌تواند همین کار را در مورد بوریس جانسون انجام دهد؟ سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه گفت: این یک واقعیت است که بوریس جانسون پیشرفت در حل و فصل اوضاع در اوکراین را تضعیف کرد. همه این را می‌دانند. آیا می‌توان در مورد بوریس جانسون نیز کاری انجام داد؟ (او را تحریم کرد؟) زاخارووا ادامه داد: ارزش دارد مشخص شود چه کسی پشت سر جانسون ایستاده است، کسی که دیدگاهش را به کی‌یف منتقل کرده است. وی افزود:تحت فشار حکومت جو بایدن (رئیس جمهوری سابق آمریکا) بود که ولودیمیر زلنسکی مذاکرات با روسیه را ممنوع کرد، که به نوبه خود، پیشرفت در حل و فصل مناقشه اوکراین را نیز تضعیف کرد. بنابراین بایدن و زلنسکی هم می‌توانند در فهرست کنگره از کسانی که علیه آنها اقدامات مناسب اعمال خواهد شد، قرار گیرند. این دیپلمات روس گفت:‌ این افراد واقعاً روند حل و فصل بحران اوکراین را تضعیف کردند و روسیه هیچ کاری از این دست انجام نداد.

انتقاد از تصمیم اسرائیل برای عملیات گسترده در غزه سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در بخش دیگری از این نشست خبری در پاسخ به پرسش دیگری گفت: تصمیم (رژیم) اسرائیلبرای آغاز عملیات گسترده در نوار غزه، روسیه را ناامید می‌کند. وی خاطرنشان کرد: این تصمیم، ناگزیر به افزایش بیشتر تعداد تلفات غیرنظامیان و ویرانی‌های جدید منجر خواهد شد. زاخارووا تصریح کرد: ما بارها علناً اعلام کرده‌ایم که تنها راه عادی‌سازی اوضاع در غزه، انتقال حل و فصل مناقشه به یک کانال سیاسی و دیپلماتیک است. وی در ادامه بر لزوم تضمین آتش‌بس کامل و از سرگیری کمک‌های بشردوستانه به مردم نوار غزه تأکید کرد و گفت: تحقق این امر به ایجاد شرایطی برای از سرگیری روند سیاسی برای یک راه‌حل عادلانه و بلندمدت برای مسأله فلسطین بر اساس مبانی حقوقی شناخته‌شده در عرصه بین‌المللی کمک خواهد کرد. سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اظهار داشت: طرف روسی به طور فعال و مداوم برای دستیابی سریع به این اهداف در همکاری با شرکا و شخصیت‌های همفکر، چه در قالب دوجانبه و چه در سازوکارهای بین‌المللی، در درجه اول سازمان ملل متحد تلاش می‌کند.

بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی روز دوشنبه و کمتر از ۲۴ ساعت پس از آغاز حملات گسترده زمینی اسرائیل در غزه که علاوه بر حملات هوایی شدید هفته گذشته انجام شد، اعلام کرد اسرائیل قصد دارد کنترل تمام غزه را به دست بگیرد. سازمان ملل و سازمان‌های امدادی نسبت به این حمله جدید هشدار داده‌اند و تاکید می‌کنند که غیرنظامیان بیشترین آسیب را متحمل می‌شوند. بر اساس آمار وزارت بهداشت فلسطین، از روز پنجشنبه و با تشدید حملات هوایی اسرائیل، بیش از ۳۰۰ نفر کشته و بیش از ۱۰۰۰ نفر زخمی شده‌اند. در همین حال، دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا که هفته گذشته در خاورمیانه حضور داشت بار دیگر با طرح پیشنهادی مدعی شد که آمریکا کنترل غزه را بر عهده بگیرد و با طرح ایجاد "منطقه آزاد" به جنجال بازسازی این منطقه جنگ‌زده ادامه داد. از سوی دیگر،دبیرکل سازمان ملل متحد از تشدید حملات هوایی و عملیات زمینی اسرائیل در نوار غزه که منجر به کشته شدن صدها غیرنظامی فلسطینی، از جمله بسیاری از زنان و کودکان، در روزهای اخیر شده است و البته دستور تخلیه گسترده، ابراز نگرانی کرد. استفان دوجاریک سخنگوی سازمان ملل روز دوشنبه به وقت محلی به خبرنگاران گفت: دبیرکل سازمان ملل خواستار ارائه سریع، ایمن و بدون مانع کمک‌های بشردوستانه در مقیاس وسیع و مستقیماً به غیرنظامیان است تا از قحطی جلوگیری شود، رنج گسترده کاهش یابد و از تلفات بیشتر جلوگیری شود.

گسترش اختیارات وزارت امور خارجه روسیه با فرمان پوتین ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴رئیس جمهوری فدراسیون روسیه فرمان شماره ۱۴۷۸ درباره نقش هماهنگ کننده وزارت امور خارجه روسیه در اجرای خط مشی سیاست خارجی یکپارچه این کشور را اصلاح کرد، که بر اساس آن، این وزارتخانه حق دارد در مورد اقدامات مقامات روسی و سایر مقامات که زمینه‌ساز نقض الزامات اجرای یک مسیر سیاست خارجی یکپارچه هستند را به رئیس جمهوری این کشور گزارش دهد. زاخارووا در پاسخ به پرسشی در این باره گفت:‌ گسترش اختیارات وزارت امور خارجه روسیه به دنبال فرمان ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه، هماهنگی مؤثرتر فعالیت‌های بین‌المللی نهادهای دولتی را تضمین خواهد کرد. وی ادامه داد: اصلاحات انجام شده در این فرمان رئیس‌جمهوری روسیه،اختیارات اضافی به وزارت امور خارجه این کشور می‌دهد که بر اساس آن این وزارتخانه، نقض الزامات این قانون را به پوتین گزارش می‌دهد و پیشنهادهایی را در راستای اجرای این قانون تهیه می‌کند. زاخارووا یادآوری کرد که این فرمان ابتدا در سال ۲۰۱۱ صادر شده است. بنا بر این فرمان،نهادهای اجرایی فدرال و دیگر نهادهای مؤثر فدراسیون روسیه موظف هستند بیانیه‌های رسمی خود در مورد مسائل بین‌المللی و همچنین، تماس‌ها و فعالیت‌های عملی مربوط به شرکای خارجی را با وزارت امور خارجه این کشور هماهنگ کنند.

اقدامات ناتو در دریای بالتیک، قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در پاسخ به پرسش دیگری نیز گفت: جامعه بین‌المللی باید موضع گیری شفافی در قبال اقدامات ناتو در دریای بالتیک که ناقض قوانین بین‌المللی است، ارائه کند. زاخارووا اظهار داشت:‌ وزارت امور خارجه روسیه به نوبه خود به نظارت بر وضعیت در آب‌های دریای بالتیک ادامه خواهد داد و در صورت لزوم، به سوءاستفاده‌های کشتی‌های کشورهای عضو اتحاد آتلانتیک شمالی (ناتو) به‌ویژه اگر خطراتی برای منافع روسیه و ایمنی کشتیرانی ایجاد کنند، به‌طور مناسب پاسخ خواهد داد. وی اظهار داشت: کشورهای عضو ناتو به صورت جداگانه در تلاش هستند که مقررات کشتیرانی جاری در دریای بالتیک را نه بر اساس قوانین بین‌المللی، بلکه بر اساس ایده‌های بیمارگونه خود، اصلاح و قوانین خود را به دیگران تحمیل کنند تا تمام مجموله‌هایی که از این دریا عبور می‌کنند، به ویژه آنهایی که به گفته آنها به نفع روسیه انجام می‌شوند را کنترل کنند.

بنا بر این گزارش، سیزدهم اردیبهشت ۱۴۰۴،‌ نیروی دریایی استونی و هواپیماهای ناتو تلاش کردند کشتی جاگوار با پرچم گابون را مجبور کنند تا برای توقیف و بازرسی به منطقه تحت کنترل ناتو برود. بر این اساس،استونی تهدید کرد که خدمه کشتی، که شامل چهار شهروند روسی بود، را هدف قرار خواهد داد. اما ناخدای این کشتی، این درخواست‌ها را نادیده گرفت و نفتکش را به مقصد نهایی خود، بندر پریمورسک روسیه، هدایت کرد.

بیماری روسیه هراسی در سراسر اروپا در حال شیوع است سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه همچنین گفت:‌ مسکوقصد دارد توجه جامعه بین‌المللی را به کارزار روس‌هراسی در بلغارستان که حقوق شهروندان و هنجارهای بین‌المللی را نقض می‌کند، جلب کند. این دیپلمات روس گفت: فشارها علیه مدرسه زبان روسی و زبان‌آموزان آنها در بلغارستان تشدید شده است و اعضای روس‌هراس پارلمان ملی بلغارستان برای اطلاع از حجم و روش‌های مطالعه زبان و فرهنگ روسی در مدارس و جلوگیری از «تبلیغات روسیه»، استعلام‌هایی را به وزارت آموزش و علوم ارسال کرده‌اند. زاخارووا گفت: ما توجه جامعه جهانی را به نقض آشکار حقوق شهروندان بلغارستان، هنجارهای بین‌المللی در حوزه همکاری‌های بشردوستانه و به طور کلی حوزه بشردوستانه جلب خواهیم کرد. وی افزود:متاسفانه، روسیه هراسی مانند یک بیماری وحشتناک در سراسر اروپای غربی در حال گسترش است؛ ظاهراً، این تازه اول ماجرا است و به اینجا ختم نمی‌شود.

اقتصاد روسیه در برابر تحریم‌ها مقاوم است سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در بخش دیگری از نشست خبری هفتگی خود گفت:‌ اقتصاد روسیه به طور کلی موفق شده است بخش قابل توجهی از پیامدهای منفی اقدامات ضد روسی غرب را به طور مؤثر کاهش دهد. وی اظهار داشت:پس از آنکه اتحادیه اروپا روند حذف سریع دریافت منابع انرژی روسیه را در پیش گرفت، مسیر اصلی تأمین مواد اولیه و محصولات فرآوری شده این کشور در کوتاه‌ترین زمان ممکن به مراکز جدید رشد جهانی، از جمله آسیا، تغییر مسیر داد. زاخارووا گفت:‌ فرایند گذاربه سمت تسویه حساب‌های متقابل با ارزهای ملی در حال انجام است. از ژانویه ۲۰۲۵، سهم روبل و ارزهای کشورهای دوست در معاملات تجارت خارجی روسیه در کل طیف محصولات حدود ۸۳ درصد بوده است.

صداهای معقولی نیز در اروپا شنیده می‌شود این دیپلمات در مورد برنامه‌های اتحادیه اروپا برای کنار گذاشتن منابع انرژی روسیه خاطرنشان کرد:‌ صداهای معقولی نیز در کشورهای عضو این اتحادیه شنیده می‌شود. زاخارووا برای نمونه به سخنان نخست وزیر اسلواکی، اشاره کرد که نقشه راه ارائه شده توسط کمیسیون اروپا برای اتحادیه اروپا جهت توقف خرید منابع انرژی روسیه تا سال ۲۰۲۷ را طرحی غیردوستانه برای کشورش خوانده و گفته است: اتحادیه اروپا بیشتر از روسیه آسیب خواهد دید. وی ادامه داد:به نظر من، هم‌آکنون هم همه در مثال اعمال تحریم‌های ضد روسی شاهد آسیب دیدن بیشتر اروپا از این تحریم‌ها هستند و مقامات اروپایی با اقدامات خود، شرایطی را برای افزایش بیشتر قیمت گاز ایجاد می‌کنند.

منبع: تاس