«سرنوشت لهستان در آستانه تغییر: آیا ترامپ و ناسیونالیست‌ها بازمی‌گردند؟
گون آیدین: انتخابات ریاست‌جمهوری لهستان در ۱۸ مه، نقطه عطفی حیاتی برای آینده سیاسی این کشور است. رقابت میان رافائو تشاسکوفسکی و کارول ناوروکی نه‌تنها معادلات داخلی، بلکه روابط بین‌المللی ورشو را نیز دستخوش تغییر خواهد کرد.
به گزارش گون‌آیدین به نقل از اکونومیست، دو هفته مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری لهستان که قرار است در ۱۸ مه برگزار شود، کارول ناوروکی، نامزد حزب ناسیونالیست «قانون و عدالت» (PiS)، در دیداری بحث‌برانگیز با دونالد ترامپ در کاخ سفید دیده شد. ترامپ به او گفت: «تو پیروز خواهی شد.» اما این حمایت، بیش از آنکه کمکی باشد، ممکن است به ضرر او تمام شود.
نگرش لهستانی‌ها نسبت به آمریکا و شخص ترامپ به‌شدت تغییر کرده است. مطالعه‌ای که سه ماه پس از آغاز دور جدید ریاست‌جمهوری ترامپ منتشر شد نشان می‌دهد تنها ۳۱٪ از مردم لهستان از روابط با آمریکا رضایت دارند، که نسبت به سال ۲۰۲۳ افتی ۴۹ درصدی داشته است. محبوبیت آمریکا در لهستان به پایین‌ترین سطح تاریخی خود رسیده است.
علیرغم عکس یادگاری در واشنگتن، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که موقعیت ناوروکی تغییر چشمگیری نکرده و حتی بعد از مطرح شدن اتهاماتی علیه او (که البته آن‌ها را رد کرده)، محبوبیتش کاهش یافته است. رقیب اصلی او، رافائو تشاسکوفسکی، شهردار ورشو و نامزد ائتلاف حاکم «ائتلاف مدنی» (KO) پیشتاز است. سلاومیر منتزن از حزب راست افراطی «کنفدراچیا» نیز در رتبه سوم قرار دارد. با توجه به حضور ۱۰ نامزد دیگر، هیچ‌یک از دو نامزد اصلی شانسی برای کسب بیش از ۵۰٪ آرا در دور اول ندارند و دور دوم در ۱ ژوئن برگزار خواهد شد.
اگرچه قدرت اصلی در لهستان در دست نخست‌وزیر و پارلمان است، اما رئیس‌جمهور می‌تواند با وتوی قوانین، تعیین سفرا و قضات و تاثیرگذاری بر سیاست خارجی نقش موثری ایفا کند. دونالد توسک، نخست‌وزیر فعلی، بارها با رئیس‌جمهور فعلی، آندژی دودا، که به PiS نزدیک است، دچار چالش شده است. دودا تاکنون ده‌ها قانون را وتو کرده یا برای بررسی به دادگاه قانون اساسی فرستاده است.
پیروزی تشاسکوفسکی می‌تواند این انسداد را پایان دهد و راه را برای اصلاحات قضایی، آزادسازی رسانه‌های عمومی و اصلاح قانون سقط جنین هموار سازد. اما ائتلاف حاکم که شامل گروه‌های محافظه‌کار، لیبرال، چپ و سبز است، در بسیاری مسائل دچار اختلاف داخلی است و حمایت از دولت نیز کاهش یافته است.
از سوی دیگر، پیروزی ناوروکی می‌تواند دولت توسک را با فروپاشی روبرو کند و پیروزی مجدد PiS در انتخابات پارلمانی ۲۰۲۷ را تضمین کند. او برخلاف دودا، که گهگاه از PiS فاصله گرفته، می‌تواند نقش تهاجمی‌تری در جهت بازگشت کامل این حزب ایفا کند.
در نهایت، این انتخابات نه تنها تعیین‌کننده چهره ریاست‌جمهوری، بلکه مسیر کلی لهستان در سال‌های آینده است: ادامه راه دولت فعلی یا بازگشت ناسیونالیست‌های پوپولیست.
مترجم: علیرضا مردی
