تفکیک زباله از مبدأ؛ گام نخست به‌سوی شهری پاک و پایدار
گون آیدین: در حالی که بحران زباله و آلودگی محیط‌زیست به یکی از چالش‌های اصلی کلان‌شهرها بدل شده، کارشناسان محیط‌زیست بر ضرورت تفکیک زباله از مبدأ تأکید می‌کنند؛ اقدامی ساده اما سرنوشت‌ساز که می‌تواند زمینه‌ساز توسعه‌ای پایدار و شهری پاک باشد.
گون آیدین،به گفته متخصصان، جداسازی زباله‌های خشک و تر در منازل، نه‌تنها حجم زباله‌های دفنی را به شکل چشمگیری کاهش می‌دهد، بلکه امکان بازیافت مواد ارزشمندی همچون پلاستیک، کاغذ، فلز و شیشه را نیز فراهم می‌کند. این فرآیند، هم مانع از اتلاف منابع قابل بازیافت شده و هم موجب کاهش هزینه‌های مدیریت پسماند شهری می‌شود.
بر پایه آمار ارائه‌شده از سوی سازمان مدیریت پسماند، در کلان‌شهر تبریز روزانه بیش از ۱۲۰۰ تُن زباله تولید می‌شود که در صورت تفکیک اصولی، بیش از ۶۰ درصد آن قابل بازیافت خواهد بود. با این حال، نبود فرهنگ‌سازی مؤثر، ضعف زیرساخت‌های اجرایی و مشارکت پایین شهروندان، تحقق این هدف را با چالش‌هایی جدی مواجه کرده است.
کارشناسان محیط‌زیست بر این باورند که آموزش تفکیک زباله باید از سطح مدارس، محله‌ها و رسانه‌ها آغاز شود؛ چراکه درک شهروندان از پیامدهای زباله‌های تفکیک‌نشده – از جمله دفن منابع ارزشمند، تولید شیرابه‌های آلاینده و گازهای گلخانه‌ای – نقش مهمی در تغییر رفتار عمومی ایفا می‌کند.
در کشورهای توسعه‌یافته، تفکیک زباله نه‌فقط یک مسئولیت اجتماعی، بلکه بخشی از سبک زندگی محسوب می‌شود. دولت‌های محلی با طراحی سیستم‌های جمع‌آوری منظم و ارائه آموزش‌های گسترده، مشارکت عمومی را در این مسیر تقویت کرده‌اند.
اکنون به نظر می‌رسد زمان آن فرا رسیده که مسئولان شهری و شهروندان ایرانی، به‌ویژه در کلان‌شهرهایی نظیر تبریز، تفکیک زباله از مبدأ را به عادتی همگانی بدل کنند؛ عادتی که نه‌تنها آسیب‌های محیط‌زیستی را کاهش می‌دهد، بلکه گامی مؤثر در مسیر صرفه‌جویی منابع ملی خواهد بود.
خبرنگار: آیلین صفرزاده پایگاه خبری گون آیدین
